Kurumsal hayatın yükselişi ile birlikte günlük dilde sıklıkla kullandığımız kelimelerden biri oldu çoklu görev, yani multitasking. Aynı anda birden fazla iş yapabilme anlamına gelen multitasking, sadece bir kelime değil aynı zamanda bir beklenti ve aranılan bir beceri haline geldi gerek iş gerek günlük hayatımızda.
Ofisler, mütemadiyen meşgul, koşusturma içerisinde bir taraftan e-posta yazarken diğer bir tarafan telefonda konuşan, aynı anda hem bütçe planlaması yapıp hem de sponsorluk araştıran, bırakın kahve içmeyi, ‘nefes almaya bile’ vakti olmayan multitasking ustaları ile dolup taştı.
Peki Sonuç?
Uzmanlara ve araştırmalara göre aynı anda birden fazla iş yapmak düşünüldüğü gibi verimliliği artırarak olumlu sonuçlar doğuran bir beceri değil. Aksine aynı anda birden fazla işi yürütmek, yapılan işlerin kalitesini düşürüyor ve insanlara yanlış bir başarı hissiyatı yüklüyor. Şöyle açıklayayım:
İnsanlar aynı anda iki işi birden yapma yetisine sahip. Bir yandan bulaşıkları yıkarken, öbür taraftan dizinizi izleyebilir ya da çocuğunuza ders çalıştırabilirsiniz mesela. Fakat bu beceriye sahip olmak demek, aynı anda iki şeye birden konsantre olma becerisine de sahip olduğumuz anlamına gelmiyor. Hatta bilimsel bir seviyede insan beyninin aynı anda birden fazla şeye konsantre olması imkansız.
Multitasking, beyni bir işten diğer işe çok hızlı bir şekilde geçiş yapmaya zorluyor fakat kelimenin anlattığı gibi asla ikisini de aynı anda yapmaya değil. Beynin farklı işler arası bu hızlı geçişleri de bize tahmin ettiğimizden daha pahalıya patlıyor. Bu maliyete psikolojide değişim gideri (switching cost) deniyor.
Gelelim Araştırmalara
2003 yılında Loughborough Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, tipik bir ofis çalışanının mesai saatleri içerisinde ortalama her 5 dakikada bir e-posta kutusunu kontrol ettiği gözlemlendi. Çalışanın yeni iletiler için e-posta kutusunu kontrol etmek ile halihazırda yaptığı işe geri dönmesi arasında ise ortalama 64 saniye geçtiği görüldü. Yani eldeki iş ile ara sıra e-posta kutusunu kontrol etmek görevleri arasındaki geçişin değişim gideri yaklaşık 1 dakika. Bunu genele vurduğumuzda, sadece e-postaların bize maliyeti, her 6 dakikadan 1 tanesinin boşa gitmesi.
Londra Üniversitesinde yapılan bir diğer araştırma, zihinsel ilgi gerektiren görevleri aynı anda yapmaya çalışmanın, kişinin IQ seviyesinde ciddi bir düşüşe neden olduğunu kaydetti. Hatta bu düşüşün, bütün geceyi uykusuz bir şekilde geçirdiğimizde yaşanan IQ düşüklüğü ile hemen hemen aynı seviyede olduğunu gösterdi. Bunun yanı sıra, aynı anda yapmaya çalıştığımız iki işten de akılda kalanların, tek bir işe odaklandığımızda akılda kalanlara kıyasla çok minimal bir seviyede seyrettiğini ortaya koydu. Bu araştırma sonuçlarını gerçek hayata uyarladığımızda, katıldığınız herhangi bir toplantıda bir taraftan anlatılanları dinlerken diğer yandan telefonunuzdan dünyada olup bitenleri takip ettiğinizde, hem IQ’nuzu hem de toplantının sonunda her ikisinden de adam akıllı bir bilginin beyninizde kalma olasılığını düşürdüğünüzü hatırlayın derim.
Tek Görev Üzerine Odaklanmak
Konu üzerinde yapılan araştırmalardan çıkan sonuç, multitasking’in verimlilikte ve yapılan işin kalitesinde düşüş yarattığı. İki görev arasında gidip gelmenin beyinde oluşturduğu değişim giderleri, çoğu zaman anlık ya da çok kısa süreli de olsa, peş peşe eklendiklerinde verimli çalışma kapasitemizin yüzde 40’ına mal olabiliyor.
Ek olarak, multitasking, yapılan işlerdeki hata payının artmasına, beynin daha az bilgiyi kaydedebilmesine ve stres seviyesinin ciddi bir şekilde yükselmesine neden oluyor.
Bu bilgilerin ışığında kendi günlük koşuşturmacanızı ve alışkanlıklarınızı gözden geçirmenizi istiyorum sizden. Aynı anda birden fazla iş yapma gibi bir alışkanlığınız var mı? Elinizin altında yapmanız gereken bir iş varken, ara sıra da olsa dikkatinizi başka nelere veriyorsunuz? Araba kullanırken cep telefonunuza bakmak, çalışırken müzik dinlemek, araştırma yaparken gelen telefonları cevaplamak… Her biri kulağa son derece normal ve tamamlayıcı ögeler gibi geliyor. Bunlar gibi kaç tane eşleştirme yapabilirsiniz günlük hayatınızda?
Bu eşleştirmeleri yaptıktan sonra bir de bozmayı denemenizi rica ediyorum sizden. Elinizdeki iş her ne ise yüzde yüz odağınızı o işe vererek, dikkatinizi dağıtacak herhangi bir dış etkene kendinizi kapatmanızı istiyorum. Uzmanlara göre bu şekilde çalışmak stres seviyenizi azaltacak, yaptığınız işin daha kaliteli olmasını sağlayacak, hata payınızı düşürecek ve hızınızı artırarak verimliliğinizi canlandıracak. Kendi kendinizin uzmanı olarak bakalım siz ne gibi farklar göreceksiniz?
Hepinize gelişim ve sorgulama dolu bir hafta diliyorum.
Kendinize iyi davranın.
not: Bu yazı Kolektif House dergisi Komag için kaleme alınmıştır.
Comments