Bağlanma teorisi yetişkinlerin romantik ilişkilerde yakınlığı algılayışları ve tepkileri ile ilgili olarak üç ana ‘bağlanma’ stili olduğunu öne sürer. Bunlar güvenli, kaygılı ve kaçıngan bağlanma modelledir. Toplumumuzdaki herkes bu üç bağlanma stilinden birine sahiptir. Çok nadir olarak da son ikisinin (kaygılı ve kaçından) bir karışımıdır. Hangi bağlanma stiline sahip olduğumuz da çekildiğimiz ya da âşık olduğumuz kişilerden, ilişkilerimizde yaşadığımız sorunlara ve içine düştüğümüz kalıplara kadar birçok konuya ışık tutar. Her bireyin kendi bağlanma stilini öğrenmesi ve anlaması, sağlıklı ilişkiler kurabilmesi açısından elzemdir. O yüzden gelin bu bağlanma stillerinin her birini tek tek birlikte inceleyelim ve kendi bağlanma mekanizmamızı yakından tanıyalım.
Güvenli Bağlanma
Güvenli bağlanma stiline sahip olan insanlar sevgi dolu, yakınlıktan korkmayan ve genellikle ilişkilerinden memnun olan insanlardır. Partnerlerine şefkat göstermekte zorlanmazlar, rahatlıkla güvenirler, ihtiyaçlarını ve isteklerini ifade etmekte zorlanmazlar. Sevilmeme ya da reddedilme korkusu duymadan fikirlerini ve duygularını partnerleri ile kolaylıkla paylaşırlar. Partnerleri ile tartıştıklarında ilişkinin tamamını sorgulamazlar. Çözüm odaklıdırlar. Trip atmazlar, dram yaratmazlar, fazla kıskanç değildirler. Olası bir ayrılık durumunda incinirler fakat çabuk toparlanırlar.
Kaygılı Bağlanma
Kaygılı bağlanma stiline sahip olan kişiler partnerlerinin onları sevmekten vazgeçeceğinden endişe duyarlar. Terk edilme korkusu hissederler. Partnerleri uzak olduğunda bir başkası ile ilgileneceklerinden korkarlar. İlişkileri hayatlarının odak noktasıdır ve ilişkileri hakkında çok düşünürler. Partnerlerine hızlı bağlanma eğilimleri vardır. Partnerlerinin ruh halinden çok etkilenirler. Terk edilirlerse bir daha kimseyi bulamayacaklarından endişe duyarlar. Partnerleri soğuk ya da uzak davranırsa bir şeyleri yanlış yaptıklarından endişe duyarlar. Yeterince çekici, zayıf, akıllı, eğlenceli olmadıklarından endişe duyarlar. Bir tartışma anında meseleyi konuşmak yerine tepkisel davranır ve sonradan pişman olacakları davranışlarda bulunurlar.
Kaçıngan Bağlanma
Yakınlığı ve yakınlaşmayı özgürlüğü kaybetmekle eşdeğer tutan insanlar kaçıngan bağlanma stiline sahiptirler. Bu kişiler partnerlerinin duygusal ihtiyaçlarına karşılık vermekte zorlanırlar. Bağımsızlığa önem verirler. En derin hislerini paylaşmamayı tercih ederler. Güvenmekte zorluk çekerler. Tek bir partnerle yakınlık kurmak yerine bağlanmanın gerçekleşmediği yüzeysel ya da tek gecelik ilişkileri tercih ederler. Parterleri çok yakınlaştığında gerilirler. Partnerlerinden ayrıyken özler, bir aradayken de kaçma isteği duyarlar. Çıktıkları kişi uzak ya da soğuk davranırsa aldırmaz hatta biraz rahatlamış hissederler. İdeal, mükemmel bir partnerin özlemini çeker bu hayatlarına aldıkları kişileri bu hayali ideal partner ile karşılaştırır ve yetersiz bulurlar. İlişkilerinin ‘başarısız’ olma sebebini çoğunlukla karşı tarafta ararlar.
İlişki geçmişinize ve ilişkilere yaklaşımınıza baktığınızda bu üç bağlanma stilinden hangisinde kendinizi görüyorsunuz?
Kaygılı Bağlanma Stiline Sahipseniz Neler Yapabilirsiniz
Öncelikle kaçıngan bağlanma stiline sahip adaylardan uzak durabilirsiniz. Siz yakınlık ve samimiyet ararken, kaçınganlar fiziksel ve duygusal bir mesafe yaratmak isterler. Sizi mutlu edecek ve bir ilişkide ihtiyaç duyduğunuz güvenliği ve istikrarı sağlayacak olanlar güvenli bağlanma stiline sahip olanlardır.
Günümüzdeki yanlış algılardan bir tanesi insanların romantik ilişkilerinde daha çekici ya da daha aranılır olmak için gerçek kimliklerini gizlemeleri ya da ihtiyaçlarını ‘muhtaç’ olmamak adına derine gömmeleri gerektiğidir. Bunu lütfen yapmayın. Özellikle kaygılı bağlanma stiline sahip biriyseniz, bir ilişkideki ihtiyaçlarınızı ve isteklerinizi bilmek ve kabul etmek son derece önemlidir. Ancak bunları bilirseniz doğru partner seçimleri yapabilir ve ilişkinizde mutlu olabilirsiniz.
İkinci adım ise ihtiyaçlarınızı etkili bir şekilde ifade etmektir. Trip atmak, kıskandırmak, geri çekilmek, görmezden gelmek, düşmanca davranmak, tehdit ya da manipüle etmek gibi tepkisel davranışlarda bulunmadan ne hissettiğinizi ve neye ihtiyacınız olduğunu ifade edebildiğinizde hem özgürce kendiniz olabilmenin mutluluğunu ve hazzını yaşayacak hem de partnerinize bu ihtiyaçlarınızı karşılamak için bir fırsat sunmuş olacaksınız. Eğer düzgün bir şekilde ifade ettiğiniz ihtiyaçlarınız şu veya bu nedenden dolayı karşılanmıyor ise, bolluk felsefesini benimseyerek yeni bir partner arayışına girebilirsiniz. ‘’Benim için daha uygun bir aday yok. ‘’, ‘’Asla beni mutlu edecek birini bulamayacağım.’’ gibi asılsız inançlarınızı, size uygun ve sizi mutlu edecek sayısız adayın bolluğu ve bereketi içinde yaşadığınız inancıyla değiştirerek hayatınıza devam edebilirsiniz.
Kaçıngan Bağlanma Stiline Sahipseniz Neler Yapabilirsiniz
Kodunuz başkalarına ihtiyaç duymamanız için çalışmaktadır. Bu hayatta sadece kendinize güvenebileceğiniz inancı derindir ve bağımsız olmak sizin için son derece önemlidir. Bu noktada anlamanız gereken bağımsız olmakla sadece kendinize güveniyor olmanın aynı şey olmadığıdır. Başkalarına güvenmeyi seçebilir, bazı anlarda başkalarına ihtiyaç duyabilir fakat hala bağımsız ve kendi ayakları üzerinde sağlam duran bir birey olabilirsiniz. Başkalarından ufak ufak konularda da olsa yardım istemeyi pratik edebilirsiniz. Kendi kendinize yetme vurgusunu azaltarak ortak destek ve dayanışma ile hayatı paylaşma temasını çalışabilirsiniz.
Eğilimlerinizden bir diğeri ilişkilerde ya da flört aşamasında karşınızdaki kişinin olumsuz taraflarına odaklanmanız ve bardağın boş yarısını görmenizdir. Bu, bağlanma sisteminizin olası bir yakınlık karşısında yakınlığı bertaraf etmek için kullandığı devre dışı bırakma stratejilerinden bir tanesidir. Aynı şekilde ‘O mükemmel kişi’yi aramak ya da idealize ettiğiniz eski sevgilinin geri gelmesini beklemek de bağlanma stilinizin yakınlaşmayı engellemek adına kurduğu bir oyundur. Listenizdeki her kritere uyan biri gelene kadar ve her şey yerli yerine oturana kadar beklemeyin. Karşınıza çıkan adayların içinden birini seçerek siz onu ‘mükemmel’ yapın, size yakınlaşmasına izin verin.
Güvenli Bağlanmaya Doğru
Bağlanma sisteminiz kaygılı da kaçıngan da olsa her yeni anda ve her kararda güvenli bağlanmanın elementlerini pratik etmek ve istediğiniz ölçüde değişmek için şansınız vardır. Bunun için öncelikle kendinizi ve bağlanma stilinizin devre dışı bırakma stratejilerini, oyunlarını ve tepkilerini tanımanız gerekir. Buna ek olarak, örnek teşkil etmesi açısından güvenli bağlanma modelini incelemek iyi olur. Çünkü neyi daha iyi yapabileceğinizi bilmek yetmez, daha iyisinin ne olduğunu görmektir insanı asıl ileriye taşıyacak olan.
Güvenli bağlanan kişiler, kavga anında olayları kişiselleştirmeden, savunmaya geçmeden partnerlerini dinler ve bu şekilde kavganın daha da ateşlenmesini engellerler. Eleştirileri tehdit olarak algılamazlar. Kendi yöntemlerini sorgulayacak ve gerekirse yenileyecek kadar açık fikirlidirler. Etkin iletişim kurarlar, oyun oynamazlar. Güvenirler ve partnerlerinin iyi niyetli olduğuna inanarak çabuk affederler, kin gütmezler. Cinselliği ve duygusal yakınlığı bir tutarlar. Kendilerini ilişkinin ve partnerlerinin mutluluğundan sorumlu tutarlar, ilişkiye olumlu etki edebilecek güçleri olduklarına inanırlar ve bu nedenle ilişkilerini özenle inşa eder ve korurlar. Yıkıcı değil yapıcı bir tutumları vardır. Partnerlerini destekler, yüceltir, adeta sarıp sarmalar ve dünyanın dertleriyle çok daha kolay baş edebilir bir hale getirip güçlendirirler.
İlişkilerinizde yaşadığınız huzuru ve mutluluğu artırmak, gerçek anlamda hayatı paylaşmanın keyfini ve gücünü yaşamak adına güvenli alana doğru emin adımlarla yürüdüğünüz harika bir hafta sizlerin olsun.
Kendinize iyi davranın.
Cansın